Dwangmatig handelen of terugkerende gedachten

Mensen met een dwangstoornis hebben last van dwanggedachten en/of dwanghandelingen. Dat betekent dat ze een groot deel van de dag bezig zijn met iets voor de zekerheid controleren of herhalen. De angst voor het verlies aan controle en onveiligheid beheerst hun leven. Een dwangstoornis noemen we ook wel een obsessieve compulsieve stoornis. Er zijn mensen die vele uren per dag last hebben van dit soort klachten.

Dwanggedachten zijn terugkerende gedachten of ideeën die zich aan je opdringen en die je als slecht en ongepast ervaart. Ze zorgen voor angst of onrust. Omdat dwanggedachten heel vervelend en schaamtevol zijn, probeer je ze te negeren, te neutraliseren of te stoppen. Dwanghandelingen zijn een manier om die dwanggedachten te stoppen.

Dwanghandelingen zijn handelingen die je bij herhaling moet uitvoeren. Ze zijn een manier om jezelf gerust te stellen, of om angst en onrustgevoelens te verminderen. Soms gebeurt deze geruststelling in gedachten. Ook dat noemen we dwanghandelingen, omdat deze gedachten ook tot doel hebben angst en onrust te verminderen.

De oorzaken

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken voor een dwangstoornis. Vaak is het een combinatie van verschillende factoren, zoals aanleg in de familie, een ingrijpende gebeurtenis in het verleden die veel angst opriep, of opvoeding.

Wat kun je eraan doen?

Over het algemeen gaat een dwangstoornis niet vanzelf over. Om effect te bereiken moet je veel oefenen. Cognitieve gedragstherapie is een vorm van behandeling waarbij jouw actieve inzet wordt gevraagd. Je moet ook huiswerkopdrachten doen.

Gedurende de therapie worden de manier van denken en doen op een positieve manier veranderd. Onderzocht wordt in welke situaties dwanggedachten en -handelingen ontstaan en hoe je deze situaties met een reëel denkpatroon kan doorbreken. Daarnaast wordt er geoefend met moeilijke situaties door deze op te zoeken en geleidelijk aan te leren de dwanghandelingen niet uit te voeren. Dit wordt ook wel ‘exposure’ genoemd. De therapie is feitelijk een professionele training om dit nieuwe denk- en gedragspatroon aan te leren. 

Wordt de behandeling door de verzekering vergoed?

Kijk hiervoor in de polisvoorwaarden of neem contact op met je ziektekostenverzekeraar.